Als er een ding is dat je als bloggende curator niet kan, is het wel een bemoedigend en warm kerstverhaaltje schrijven. Zo’n pareltje van Dickens waarbij het failliete gezin met gehandicapt kind van een weldoener het kerstdiner geschonken krijgt, en die als uitsmijter ook maar meteen al hun schulden afbetaalt.
Het faillissementsrecht maakt geen onderscheid naar jaargetijde en ook vlak voor kerst vallen er faillissementen, zo blijkt maar weer in een week waarin Macintosh, V&D en DA surseance van betaling aanvroegen. Dat ze alledrie hieruit geraken zonder faillissement zou pas een kerstsprookje zijn.
Het is echt slikken als je als curator het personeel moet ontslaan en al helemaal voor de kerst als je aan het personeel moet vertellen dat ze weliswaar wel hun achterstallig loon zullen ontvangen, maar dat de aardige mensen van het UWV er niet voor kunnen zorgen dat het voor de kerst op de rekening staat.
Zo stond ik een paar dagen voor kerst in de kantine van een bouwbedrijf tegenover het personeel, een aantal echtgenotes (“ja, ik ben maar meegekomen, want hij is niet van de cijfers“) en een vakbondsman. Behulpzaam als de vakbondsman was, stelde hij aan het begin van de bespreking voor dat ik het faillissement maar meteen moest ‘vernietigen’, want het kon toch niet zo zijn dat het bedrijf failliet was. Er was volgens Pietje, Klaas en Rob werk in aantocht. Het personeel klampte zich aan deze woorden vast en keek mij smekend aan. De vakbondsman gaf echter valse hoop.
Het heeft weinig zin om dan uitgebreid te vertellen dat de aandeelhouder al maanden aan verliesfinanciering deed en dat er weliswaar een opdracht op termijn in de boeken stond, maar dat dit er niet voor ging zorgen dat er intussen geld was om inkoop te verrichten en drie maanden salaris en belastingen te betalen. Voor deze mensen was op dat moment maar een ding belangrijk: hoe krijg ik mijn loon? Het maakt ook niet uit of het personeel van grote bedrijven of de bakker op de hoek betreft. Allemaal hebben ze verplichtingen en het faillissement brengt grote onzekerheid met zich mee.
Het is een van de sympathiekere stukjes wetgeving in Nederland, de loongarantieregeling. De loongarantieregeling is afgeleid van een Europese richtlijn, maar is zelfs iets ruimer dan de door Europa verplicht gestelde waarborgfonds voor werknemers, die de dupe dreigen te worden van een faillissement. Over een periode tot 13 weken voor het faillissement en gedurende de opzegtermijn nadat de curator het ontslag heeft aangezegd, garandeert de staat middels het UWV uitbetaling van het salaris van het personeel. Daarnaast kan door het personeel aanspraak worden gemaakt op onder meer vakantiegeld, pensioenafdracht, onkosten en uitbetaling van vakantiedagen tot een jaar voor faillissement.
In veel gevallen betekent dit dat de werknemers volledig worden schadeloosgesteld. Alleen wanneer de werkgever over langere periode zijn plichten heeft verzaakt, kan er nog een deel onbetaald blijven. Daarom zie je ook wel eens dat het personeel het faillissement aanvraagt om maar binnen de 13 weken termijn te blijven.
Een bijzonder gevalletje fraude met die 13 weken termijn maakte ik mee toen een ander bouwbedrijf failliet ging. Er was geen kantoorruimte, alleen een loods van een bevriende relatie waar ik de administratie en een hele oude auto in ontvangst mocht nemen. De administratie zag er keurig uit, totdat je verder ging kijken. Er waren 9 werknemers, die allemaal op dezelfde datum (met dezelfde pen) een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van zes maanden hadden getekend. Het personeel was bij de belastingdienst aangemeld, maar het loon en de loonbelasting waren niet betaald. Daarnaast waren er facturen voor verrichte werkzaamheden, die allemaal contant zouden zijn betaald, maar geen enkel bonnetje, kwitantie of wat dan ook.
Wat bleek de scam? Oost-Europese werknemers krijgen na zes maanden recht op een kortdurende WW uitkering. Door een fake bedrijf op te richten en valse arbeidsovereenkomsten op te maken werd niet alleen een WW-uitkering beoogd, maar ook een uitkering onder de loongarantieregeling, want laat het personeel nu net drie maanden niet betaald zijn geweest. Het UWV trad kordaat op en verhoorde alle ‘werknemers’, die niet eens bleken te weten waar het bedrijf gevestigd zou zijn. Het traject leidde dit keer niet tot uitkering, maar vervolging.
De keerzijde van de loongarantieregeling kennen de meeste mensen niet. De staat vergoedt niet gratis het loon van alle werknemers. Bij bedrijven met veel personeel kan die vordering heel hoog oplopen. Nadat uitkering heeft plaatsgevonden, wordt de rekening bij de curator ingediend. Het UWV treedt in de voorrechten van de werknemers en heeft daarmee in het faillissement een hoge voorrang, voor het loon betaald over de opzegtermijn zelfs een boedelschuld.
Vaak als er in een faillissement niet kan worden uitgekeerd en het faillissement wordt opgeheven ‘bij gebrek aan baten’, is de oorzaak hiervan die boedelvordering van het UWV. Er is dan regelmatig wel geld om de faillissementskosten (lees inderdaad de curator) te betalen, maar alles wat verder overblijft gaat dan meteen naar het UWV.
Het voortrekken van werknemers met gevolg dat er minder voor de overige schuldeisers overblijft, kan ik echter, zeker met de kerstdagen, waarderen. Het geld gaat daarheen waar het het meest nodig is en dat is in een faillissementssituatie meestal wel anders. Het geeft ook nog een beetje troost in onzekere (kerst)tijden.
Tot slot wil ik graag iedereen die de moeite neemt om Curator op hakken te lezen fijne feestdagen en een succesvol 2016 wensen!
© 2015 – 2018, MariaB. All rights reserved.